Marta Lipińska (ur. 14 maja 1940 w Borysławiu koło Lwowa) – polska aktorka teatralna, radiowa, filmowa i telewizyjna, grająca Michałową w serialu Ranczo.
Życiorys[]
Ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Jadwigi w Warszawie, a w 1962 Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. W tym samym roku otrzymała angaż w Teatrze Współczesnym w Warszawie, gdzie od początku odnosiła sukcesy, bowiem już jej debiutancka rola Iriny w spektaklu Trzy siostry Czechowa w reżyserii Erwina Axera, po premierze 22 lutego 1963 roku, została wyróżniona nagrodą dla młodych aktorów na Festiwalu w Katowicach. Występowała także na scenie Teatru Scena Prezentacje w Warszawie (1991-1993).
Jeszcze jako studentka szkoły teatralnej debiutowała na kinowym ekranie rolą nieszczęśliwej "pacjentki" pseudolekarza i hochsztaplerki medium u Stanisława Różewicza w Głos z tamtego świata (1962). Potem raz jeszcze pojawiła się w filmie Różewicza pt. Piekło i niebo (1966) jako anioł stróż Piotrusia. Dwukrotnie wystąpiła w filmach Tadeusza Konwickiego: Salto (1965) w roli intrygującej Heleny i Dolina Issy (1982) jako Tekla Dilbinowa z Surkontów, matka Tomaszka. Szerokiej widowni stała się znana z ról w filmach i serialach będących adaptacjami literackich, jak choćby pani Heleny Stawskiej z serialu Lalka (1977) i z roli cierpiącej na zaburzenia osobowości, ale pełnej wyższych aspiracji i poetyckich nadziei żony ciężko pracującego właściciela majątku ziemskiego z serialu i filmu kinowego Nad Niemnem (1986). W sitcomie Miodowe lata (1998-2003) zagrała złośliwą teściową Zofię, matkę Aliny. W filmach na podstawie scenariusza Katarzyny Grocholi – Nigdy w życiu! (2004) i Ja wam pokażę! (2005) – Lipińska i Krzysztof Kowalewski wystąpili jako rodzice Judyty.
Jest bardzo znana ze słuchowiska Programu II Polskiego Radia pt. Matysiakowie, gdzie od grudnia 1956 użyczała głosu Madzi Gruszczyńskiej. W Pr. III PR występowała także jako Eliza, naiwna i beznadziejnie zakochana w Sułku (w tej roli Krzysztof Kowalewski) w słuchowisku Jacka Janczarskiego pt. Kocham pana, panie Sułku (1973-2002).
Życie prywatne[]
Jej mężem od 1968 roku jest aktor i reżyser teatralny Maciej Englert (ur. 1946). Mają córkę Annę, absolwentkę Akademii Sztuk Pięknych (podjęła pracę jako kostiumolog), i syna Michała (ur. 4 maja 1975), który został zawodowym operatorem filmowym. Jest on też partnerem życiowym Mai Ostaszewskiej, z którą w 2007 doczekał się potomka.
Nagrody[]
- 1963: FSRiR w Katowicach – nagroda dla młodych aktorów za rolę Iriny w "Trzech siostrach" Czechowa, reż. Erwin Axer
- 1965: "Złoty Kwiatek" – nagroda studentów PW dla najlepszej aktorki roku
- 1967: Złoty Ekran za role: tytułową w "Tani" Aleksieja Arbuzowa i Wiery w "Miesiącu na wsi" Iwana Turgieniewa w Teatrze TV
- 1968: Nagroda Komitetu ds. PRiTV za osiągnięcia aktorskie w sztukach autorów rosyjskich i radzieckich prezentowanych przez Teatr TV
- 1969: Srebrna Maska – nagroda w plebiscycie czytelników "Expressu Wieczornego"
- 1969: IV miejsce w rankingu "Panoramy Północy" na najlepszego aktora teatru telewizyjnego
- 1970: Srebrna Maska – nagroda w plebiscycie czytelników "Expressu Wieczornego"
- 1987: Nagroda Prezydenta M. St. Warszawy za rolę Żony w sztuce Marka Koterskiego "Życie wewnętrzne" w reżyserii autora
- 1993: XXXII Rzeszowskie Spotkania Teatralne – Nagroda Publiczności za rolę Matki Laurencji w sztuce Hughe'a Whitmore'a "Najlepsi z przyjaciół" w reżyserii Macieja Englerta
- 1995: Nagroda Publiczności Festiwalu Sztuk Przyjemnych w Łodzi dla Najlepszej Aktorki za rolę Dotty Otley w sztuce Michael Frayna "Czego nie widać", w reżyserii Macieja Englerta
- 2001: nominacja do Feliksów Warszawskich za rolę Alicji w "Odwrocie" Williama Nicholsona za sezon za sezon 2000/2001 w kategorii "za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą"
- 2001: XL Rzeszowskie Spotkania Teatralne – nagroda w plebiscycie publiczności za najlepszą rolę kobiecą Spotkań (Alicja w "Odwrocie" Williama Nicholsona, w reż. Macieja Englerta
- 2002: Nagroda Publiczności VIII Festiwalu Sztuk Przyjemnych w Łodzi dla Najlepszej Aktorki za rolę Alicji w sztuce Williama Nicholsona "Odwrót" w reżyserii Macieja Englerta
- 2004: Promenada Gwiazd w Międzyzdrojach, odciśnięcie dłoni
- 2004: Nagroda Publiczności dla Najlepszej Aktorki na Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi za rolę Betty w "Namiętnej Kobiecie" Kay Mellor w reż. Macieja Englerta
- 2005: Warszawa – Wielki Splendor – nagroda za wybitne role w Teatrze Polskiego Radia
Odznaczenia[]
- 1977: Zasłużony Działacz Kultury
- 1979: Złoty Krzyż Zasługi
- 2002: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- 2010: Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis
Wybrana filmografia[]
- 1962: Głos z tamtego świata jako Urszula Choberska
- 1963: Wiano jako Ulka Kobuzówna
- 1965: Gorąca linia jako Wrzosówna, narzeczona Witalisa
- 1965: Katastrofa jako Hanka, dziewczyna Grzegorza
- 1965: Salto jako Helena, córka gospodarza i Marii
- 1966: Piekło i Niebo jako Anioł stróż Piotrusia
- 1966: Ściana Czarownic jako Magda
- 1970: Romantyczni jako Emilka
- 1972: Ogłoszenie matrymonialne jako "romantyczna" kandydatka
- 1977: Lalka (serial TV) jako Helena Stawska
- 1982: Dolina Issy jako Tekla Dilbinowa z Surkontów, matka Tomaszka
- 1983: Synteza jako Zborowska
- 1984: 5 dni z życia emeryta jako Jadwiga, córka Kaliny
- 1986: Nad Niemnem jako Emilia Korczyńska, żona Benedykta
- 1988: Powrót do Polski jako Helena Paderewska, żona Ignacego Jana
- 1989: Janka (serial TV) jako Aurelia, żona Bukara
- 1996: Bar Atlantic (serial TV) jako pani Irena Zarębianka
- 1997: Boża podszewka (serial TV) jako Werflowa
- 1998–2003: Miodowe lata (serial TV) jako matka Aliny
- 1999: Palce lizać (serial TV) jako Ropowa
- 2002: Superprodukcja jako mama Yanka
- 2004: Nigdy w życiu! jako matka Judyty
- 2005: Ja wam pokażę! jako matka Judyty
- 2006: M jak miłość (serial TV) jako żona Teodora Nowickiego
- 2006–2013: Ranczo (serial TV) jako Michałowa, gospodyni księdza
- 2009: Niania (serial TV) jako ginekolog/położna (odc. 119-121 i 125)
- 2009: Siostry (serial TV) jako siostra Lukrecja
- 2009: Popiełuszko. Wolność jest w nas jako Janina
- 2010: Duch w dom – jako babcia Ola
Ta strona zawiera treści z Wikipedii.
Oryginalny artykuł był umieszczony pod nazwą Marta Lipińska. Lista autorów jest dostępna w
historii strony. |